MÓN LẠ

                                                                                      Bsdilinh

Đầu tiên xin độc giả đừng ngộ nhận tôi chơi chữ giống như “nước lạ” vì cái món ở đây thành thật mà nói nói hơi bị lạ vì nhiều lẽ: thứ nhất quá đơn giản, đơn giản đến độ như … phân số tối giản, thứ nhì tôi chưa thấy ở đâu có nguyên bản hay pha tạp một chút cũng được, thứ ba món này không bao giờ hiện diện hoặc nâng lên thành quán được vì từ bao đời nay nó luôn ở vỉa hè, thứ tư đây là thứ quà vặt như người miền bắc vẫn gọi hay ăn hàng của người miền nam và ăn xế của người miền trung. Đối với các bà, các cô thậm chí các ông có máu ăn vặt thì tiêu chí để chọn món là: món gì vừa rẻ lại vừa ngon, lại vừa no lâu là các cô khó tính, sành ăn và hay xét nét. Trời ạ! Hỏi đâu trong một món ăn đơn giản lại đáp ứng nhiều tiêu chí đến thế, nhưng có đấy vì món này đáp ứng tất cả các tiêu chí đó, không tin ăn vào biết ngay.

Tôi có anh bạn rất “tâm đầu ý hợp”  vì thứ nhất chúng tôi đồng nghiệp, cùng cơ quan, cùng thích nhạc Trịnh, cùng không ưa nơi ồn ào… và cùng thích ăn quà vặt, anh này ăn đến độ cô hàng rong mỗi khi thấy tôi lại hỏi sao không thấy anh đến ăn hay là chuyển công tác. Đúng thật anh bạn đã chuyển công tác vào Sài gòn, mỗi khi đến thăm, nói gì, làm gì và ăn gì dứt khoát phải có món này cho anh. Dọc đường Phan Chu Trinh, những salon điện máy, shop thời trang, tiệm thuốc tây, thuốc bắc…sáng choang, ầm ỷ, tấp nập, đó là ở phía ngoài ngã ba Nam ngải (nay gọi là ngã tư) bạn hãy lửng thửng đi vô sẽ cảm nhận được mật độ dân cư ít hơn, hàng quán ít hơn và mùi thị thành vơi đi ít nhiều, qua khỏi nhà thờ Tin lành độ trăm mét phía bên trái có vài cây bàng sồn sồn, những lá già vung vải trên vỉa hè, vài chiếc còn tiếc nối lơ lững trên cành, đong đưa giùng giằng chao lượn vài vòng trên không rồi nhẹ nhàng đậu trên yên của những chiếc xe môtô đời mới. Gọi là quán không đúng vì không bao giờ có bảng hiệu, gọi là hàng rong cũng hơi cưởng ép vì nó luôn nằm cạnh một hàng ăn khác như bún, cháo, mì. Cũng chẳng có bàn riêng, tất cả quay quanh người bán hàng thành hình chữ U. Một ngày trong thành phố, không lúc nào là không có hàng quà. Mỗi giờ là một thứ khác nhau, ăn quà cũng là một nghệ thuật, ăn đúng cái giờ ấy và chọn người bán ấy, mới là người sành ăn đó là tầm 7 đến 8 giờ ở quán bà Lựu.

Đúng là tối giản, tất cả là ba cái băng ghế gỗ cao khoản 40 phân, thực khách đều hội tụ vào tâm là bà chủ trước mặt một mẹt tre chứa những chiếc bánh đường kính khoản 10 phân và mỏng đến độ không thể mỏng hơn được, xếp chồng lên nhau tạo thành vòng tròn theo thứ tự lớp lan, cạnh bên một bao nylon đựng một thứ làm từ gạo, chiên dòn bằng ngón tay cái người lớn được gọi là ram. Phía bên phải bà chủ có 3 thẩu, một thẩu đựng thứ nước sền sệt, lợn cợn đậu phụng màu ngà ngà, một thẩu đựng mắm cái có pha lẫn thơm, ớt, một thẩu đựng tương ớt để phục vụ cho những ai thích hít hà. Không muỗng, đủa, rau, củ hoa hòe, hoa sói. Người ăn chỉ cần ngồi vào chổ trống, bà chủ dùng ngón cái tách nhẹ mí bánh, khẽ khàng đặt vào một miếng ram và cuộn tròn lần lượt từng cái một theo chiều kim đồng hồ, không vội vả, không chậm chạm khoảng một phút ta có một dĩa bánh. Người ăn chỉ một việc đơn giản tay phải cầm bánh, tay trái cầm chén nước nhưn (mắm cái hay tương), quẹt vừa phải cuộn bánh vào nước chấm cảm giác mát lạnh của đầu lưỡi khi chạm vào tấm lụa mỏng được làm từ gạo và cảm giác mặn của mắm cái hay ngòn ngọt của tương được nhấn mạnh bởi vị cay nồng của ớt xứ Tiên, chưa hết đâu tai ta nghe tiếng răng rắc, giòn rụm của ram, vị giác hòa lẫn thính giác, cứ thế, cứ thế mà ăn, mà hít, điểm đặc biệt là vừa hết cuốn gần cuối là có ngay những cuốn khác khiến cuộc ăn không bị lỗi nhịp. Không biết tôi có quá hay không triết lý của bánh là chỗ giống như vùng đất mà nó sinh ra, bề ngoài thì mềm mỏng, chân thật có thể nhìn xuyên thấu được, không cầu kì, không nhưn nhị, hoa lá, nhưng bao bọc bên trong một sự rắn rỏi, nóng nảy, dể gãy, dể hòa nhập, lại cố chấp. Thôi chuyện ăn mà bàng luận chi nhiều cho mất ngon, đây lại là ăn vặt cái gọi là vặt để cho cuộc sống này thêm hương vị, đở đói lòng khi lỡ bửa, đó là món bánh ướt hay còn gọi là bánh ram mà quê tôi gọi là bánh “rôm”.

                                                          Tam kỳ, ngày mồng 5 Tết Quý Tỵ